Özellikle son yıllarda hadise sayısında artış gözlenen, ani kardiyak vefat, yaygın bilinen ismiyle ani kalp vefatı durumunun birçok vakit hiçbir belirti vermeden gerçekleştiğine işaret eden Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Olcay Özveren, bilhassa risk kümesindeki bireylerde kalp damar sıhhatini detaylı biçimde kıymetlendirmek için koroner tomografik anjiyografinin kıymetli bir seçenek olduğuna vurgu yaptı.
Son yıllardaki artış oranlarıyla birlikte dikkat çeken bu tabloyla ilgili bilgi veren Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri, Kardiyoloji Anabilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Olcay Özveren, ortaya çıkaran faktörleri, yaş kümelerine nazaran değişen riskleri ve hayat kurtarabilecek tedbirleri anlattı.
HER YAŞTA RİSK VAR
Ani kardiyak ölüm nedenlerinin yaş kümelerine nazaran farklılık göstermekle birlikte her yaşta risk yaratabildiğini anlatan Prof. Dr. Özveren, “35 yaş altında çoklukla doğuştan ritim bozuklukları yahut kalp kası hastalıkları, 35 yaş üstünde ise kalp damar tıkanıklığı yahut kalp krizi ön plandadır. Dünya genelinde erişkinlerde görülme sıklığı binde 1-2 ortasında. Lakin bu oran, sıhhatsiz hayat şekillerinin yaygınlaşması ve farkındalığın artmasıyla daha çok dikkat çekmeye başladı” dedi.
BU BELİRTİLERE DİKKAT: GÖĞÜS AĞRISI VE BAYILMA ALARM VERİYOR
Sayıların artmasının bir yandan farkındalığın yükselmesine, başka yandan da sıhhatsiz ömür biçimlerinin yaygınlaşmasıyla ilişkilendirildiğini belirten Prof. Dr. Özveren, özellikle dikkat edilmesi gereken belirtileri şöyle aktardı: “Daha evvel hiçbir kalp sorunu yaşamamış bireylerde, antrenman, efor, merdiven çıkma üzere durumlarla birlikte göğüs ağrısı, baskı hissi, çarpıntı, efor sonrası bayılma üzere belirtiler ortaya çıkıyorsa, bu bireyler vakit kaybetmeden kardiyoloji uzmanına başvurmalı. Özellikle açıklanamayan bayılma atakları, gençlerde ve ailesinde ani kalp mevti hikayesi olanlarda önemli bir ihtardır.”
RİSK GRUBUNDAKİLER TERTİPLİ DENETİM YAPTIRMALI
Risk altındaki bireylerin nizamlı kardiyolojik denetim yaptırması gerektiğini belirten Prof. Dr. Özveren, “Ailesinde ani kalp vefatı hikayesi olanlar, sigara kullananlar, hipertansiyon yahut diyabet hastaları kesinlikle yıllık check-up yaptırmalı. EKG, ekokardiyografi yahut koroner tomografik anjiyografi üzere tetkikler, mümkün riskleri evvelden tespit edebilir. Bilhassa 35 yaş üstü risk kümesindeki bireylerde bu denetimler hayat kurtarıcıdır” dedi.
‘TOMOGRAFİK ANJİYOGRAFİ İLE 35 YAŞ ÜSTÜ ANİ VEFATLARI ÖNGÖRMEK MÜMKÜN’
Son yıllarda koroner tomografik anjiyografinin, muhakkak risk kümelerinde kalp damar sıhhatinin daha detaylı değerlendirilmesinde dünyada da kıymetli bir seçenek haline geldiğini anlatan Prof. Dr. Özveren, şu tabirleri kullandı: “Hipertansiyonu, diyabeti olan, sigara içen ya da ailesinde erken yaşta kalp krizi hikayesi bulunan bireylerde; damar tıkanıklığı ya da darlıkları üzere hayati risk oluşturabilecek meseleler tomografik anjiyografi ile yüksek doğrulukla tespit edilebiliyor. Bu nedenle risk kümesindeki şahıslara, örneğin 5-10 yılda bir tomografik anjiyo ile kıymetlendirme yaptırmalarını öneriyoruz. Ancak bu tekniğin herkes için rutin bir tarama aracı olarak görülmemesi, yalnızca gerekli durumlarda ve doktorun teklifiyle yapılması gerekir.”
RİTİM BOZUKLUĞU OLANLAR GÜÇ İÇECEKLERİNDEN UZAK DURMALI
Enerji içeceklerinin kalp suratını artırabileceği ve kimi bireylerde ritim bozukluklarını tetikleyebileceği ikazını yapan Prof. Dr. Özveren, sözlerine şöyle devam etti: “Enerji içeceklerinin, ritim sorunu olan şahıslarda ani kardiyak mevti tetiklediğine dair kesin datalar bulunmamakla birlikte; kalp suratını artırdığı, çarpıntı ataklarını tetiklediği biliniyor. Bu içecekler yüksek dozda teofilin ve kafein içerdiğinden sahiden enerjik hissettirebiliyorlar. Lakin ritim bozukluğu olan şahısların bu içeceklerden uzak durmalarını öneriyoruz. Bir öteki bahis da soğuk havalar. Soğuk havaların ani kalp mevtini tetiklemesi ise şu halde gerçekleşiyor; Şayet kişinin koroner kalp hastalığı, geçirilmiş kalp krizi, kalp yetersizliği ya da denetimsiz hipertansiyonu varsa; soğuk hava bu hastalıkları tetikleyip kötüleştirebilir. Bu nedenle bilhassa soğuk havalarda ağır idman yapılmasını, ya da yemek sonrası idman yapılmasını önermiyoruz.”
ANİ KALP KRİZİ DURUMUNDA BİRİNCİ MÜDAHALE
Ani kalp krizi sırasında yapılması gerekenlerden bahseden Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Özveren, sözlerini şöyle sonlandırdı: “Kriz anında birinci birkaç dakika kritiktir. Eğer bu tıp bir tabloyla karşılaşılırsa, hastanın bilinci yoksa, düz bir tabana yatırılarak teneffüsü ve nabzı denetim edilmeli. Nabız yoksa çabucak kardiyopulmoner resüsitasyona (CPR) başlanmalı ve 112 Acil Sıhhat Sınırı aranmalıdır. Bu mevzuda toplumun temel ömür dayanağı eğitimi alması, hayat kurtarır.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
